Hikayeler

1930’larda bir Polonya kasabası olan Prochnik'in say-gın baş hahamı Samuel Shapira, kırlık bölgede insanı dinç tutan yürüyüşlere çıkmayı adet edinmişti. Sıcak, sevgi dolu ve merhametli kişiliğiyle tanınan haham yürürken karşılaştığı yahudi olsun olmasın herkese selam vermeye dikkat ederdi.

Günlük yürüyüşlerinde sürekli karşılaştığı insanlardan biri de, çiftliği kasabanın dışında olan Bay Mueller adında bir köylüydü.

Haham Shapira, tarlasında harıl harıl çalışan çiftçinin yanından her sabah geçerdi. Haham başıyla selam verir ve güçlü bir sesle “Günaydın Bay Mueller” derdi.

Haham sabah yürüyüşlerine başlama kararı alıp da Bay Mueller’i ilk kez bu şekilde selamladığında, çiftçi soğuk bir bakışla arkasını dönmüştü.

Bu köyde, yahudiler ve yahudi olmayanlar arasındaki ilişkiler iyi değildi. Dostluklarsa çok nadirdi. Fakat haham yılmadı. Günlerce Bay Mueller’i içten bir merhabayla selamladı. En sonunda çiftçi hahamın içtenliğine inanmış, onun selamlarına şapkasını eğip gülümseyerek cevap vermeye başlamıştı.

Bu olay yıllarca sürüp gitti. Her sabah haham Shapira:

“Günaydın Bay Mueller” diye sesleniyor ve Bay Mueller şapkasını eğip; “Günaydın Bay Haham” diyerek karşılık veriyordu, ta ki naziler gelene kadar. 

Haham Shapira ve ailesi, köydeki diğer tüm yahudilerle birlikte toplama kampına götürüldü. Shapira sürekli, bir toplama kampından diğerine sürülüyordu. En sonunda onun son durağı olacak olan Auschwitz'e getirildi.

Trenden inip yere ayak bastığında, seçmelerin yapıldığı sıraya girmesi emredildi. Sıranın arkasında beklerken, uzakta kamp komutanının sopasıyla sağı solu işaret ettiğini gördü. Sola işaret ölüm anlamına geliyordu, sağ ise vakit kazandırıyor, hatta kurtuluş anlamına geliyordu. 

Kalbi hızla çarpıyordu. Sıra ilerledikçe komutana daha da yaklaşıyordu. Sıra ona gelmekteydi. Karar ne olacaktı, sağ mı, sol mu? Keyfi kararıyla onu alevlere atacak olan seçmeden sorumlu adamın yanına varmasına bir kişi kalmıştı. Bu nasıl bir adamdı? Binlerce insanı bir günde kolayca ölüme gönderebilen bu adam nasıl biriydi? Korkmasına rağmen sıra ona geldiğinde cesur bir şekilde komutanın yüzüne baktı. O anda ikisinin de bakışları birbirine kenetlendi. Haham Shapira komutana doğru yaklaştı ve yavaşça “Günaydın Bay Mueller” dedi. Bay Muellerin soğuk ve hiçbir hissin okunmadığı gözleri bir an için seğirdi. O da alçak sesle, “Günaydın Bay Haham” diye cevap verdi.

Daha sonra sopasıyla işaret edip, güç bela fark edilen bir baş selamıyla bağırdı: “Sağa, Yaşam'a...”